Bên cạnh những tiện ích của việc mua bán qua mạng thì loại hình giao dịch hiện đại này tiềm ẩn không ít rủi ro. Nhiều khách hàng đã trở thành nạn nhân của những “bẫy” lừa trên mạng.
Bên cạnh những tiện ích của việc mua bán qua mạng thì loại hình giao dịch hiện đại này tiềm ẩn không ít rủi ro. Nhiều khách hàng đã trở thành nạn nhân của những “bẫy” lừa trên mạng.
. Cả tin dễ “dính” bẫy lừa
Mua bán qua mạng đang ngày càng phổ biến, đặc biệt với giới trẻ, giới văn phòng. Người bán không phải bỏ nhiều vốn, không phải tốn tiền thuê mặt bằng, chỉ việc đăng ký tài khoản tạo một cửa hàng “ảo” trên một trang web mua bán trực tuyến; còn người mua hàng chỉ việc ngồi trước màn hình máy tính, nhấp chuột để tha hồ “đi dạo” khắp các “gian hàng ảo”. Thế nhưng, đây cũng là mảnh đất màu mỡ cho gian lận thương mại phát triển.
Chỉ cần vào các website thương mại điện tử như: chodientu.vn, nganluong.vn, enbac.com…, có thể thấy la liệt những shop online (cửa hàng trực tuyến) hoặc topic (chủ đề) rao vặt, bán hàng với những lời chào mời rất hấp dẫn như: “Làm ăn uy tín - giá cả hợp lý”, “hàng xách tay chính hãng giá mềm”, “cần tiền ngậm ngùi bán rẻ”… Không ít người mua đã bị hớ vì mua hàng giá cao nhưng chất lượng thì khác xa với hàng được quảng cáo. Bà Phạm Thị Lan - kế toán chi nhánh một ngân hàng tại TP. Nha Trang kể: “Thỉnh thoảng, tôi có ghé qua các shop online để cập nhật những mẫu thời trang mới. Vài lần mua hàng thành công nên tôi cảm thấy khá yên tâm. Thế nhưng vừa rồi, tôi đã bị hớ khi mua một chiếc túi Hermes được quảng cáo trên một trang web rao vặt là hàng nhái loại đẹp, giá 2 triệu đồng. Tôi cẩn thận yêu cầu chủ topic cho xem hàng qua webcam, thấy mẫu mã khá ổn nên quyết định mua. Đến lúc nhận hàng mới “ngã ngửa” là chiếc túi này giá chỉ khoảng 600.000 - 700.000 đồng, được bán đầy rẫy tại chợ Đầm. Chưa kịp lên mạng bày tỏ nỗi bức xúc vì bị lừa thì đã thấy topic bị xóa sạch trơn”.
 |
| Khách hàng nên xem xét kỹ trước khi mua hàng qua mạng. |
Trường hợp của ông N.H.T (phường Tân Lập, TP. Nha Trang) còn buồn hơn khi tiền đã chuyển qua tài khoản ngân hàng còn người mua thì cứ đợi hàng “dài cổ”. Số là chủ topic có rao bán một chiếc điện thoại Nokia E72 chính hãng, mới sử dụng 1 tháng, giá chỉ 5 triệu đồng. Thấy giá hời, ông T. vội vàng chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng và yên tâm rằng 2 ngày sau hàng sẽ được chuyển phát nhanh về đến tận nơi. Nhưng 2 ngày, rồi 3 đến 4 ngày sau cũng chẳng thấy tăm hơi chiếc Nokia E72 đâu, ông T. lên mạng “tố cáo” người lừa đảo và nhận được không ít comment (phản hồi) “chia sẻ nỗi niềm” của những người cùng cảnh, chỉ có chủ nhân topic là “cao chạy xa bay”. Không có hóa đơn chứng từ, mua bán theo kiểu “tin nhau là chính” nên khi bị lừa, khách hàng cũng không có cơ sở để đối chất hay khởi kiện.
. Khách hàng phải tự bảo vệ mình
Khó có thể phủ nhận lợi ích mà thương mại điện tử đem lại, nhưng không phải ai cũng đặt trọn niềm tin vào “thế giới ảo” còn nhiều bất cập này. Tình trạng gian lận, thiếu minh bạch ngày càng phổ biến trong hoạt động kinh doanh trực tuyến đã trở thành một trong những nguyên nhân chính khiến người tiêu dùng dè chừng khi mua bán trên mạng. Nhiều khách hàng chỉ coi việc tìm đến các sàn giao dịch điện tử như một công cụ để khảo giá, so sánh với giá ngoài thị trường; hoặc để lựa chọn món hàng yêu thích trước khi đến cửa hàng “mục sở thị” rồi “tiền trao cháo múc”.
Hiện nay, một số website thương mại điện tử như: nganluong.vn, vnmart.vn… đã sử dụng ví điện tử để thanh toán nhằm nâng cao tính an toàn trong giao dịch điện tử. Người dùng chỉ cần đăng ký tài khoản ví điện tử qua các trang web đó rồi nạp tiền vào ví từ tài khoản ngân hàng, tài khoản thẻ ATM... Trong trường hợp người bán không giao hàng đúng với cam kết, người mua sẽ được nhận lại tiền do ví điện tử trả lại. Mặc dù vậy, đây vẫn còn là hình thức giao dịch mới lạ đối với nhiều khách hàng. Các chính sách cụ thể nhằm hạn chế rủi ro khi mua hàng qua mạng của các trang web mua bán trực tuyến cũng như các quy định trong Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vẫn chưa thể kiểm soát hết những hành vi lừa đảo, bán hàng nhái, hàng “dởm” ngày càng tinh vi trên Internet.
Theo bà Đỗ Thị Hoàng Anh - Trưởng đại diện Dự án Mua chung (mua hàng qua mạng theo nhóm) tại Nha Trang: “Để yên tâm khi mua hàng qua mạng, khách hàng phải tự bảo vệ mình trước. Trước hết là việc lựa chọn các website có uy tín, website có đăng ký sàn giao dịch thương mại điện tử với Bộ Công Thương. Ngoài việc nâng cao kiến thức về công nghệ thông tin và thương mại điện tử, khách hàng không nên vội vàng quyết định mua một món hàng trên mạng nếu chưa kiểm tra kỹ thông tin liên quan đến người bán như: họ tên, địa chỉ liên hệ, quá trình mua bán, các phản hồi đánh giá về sản phẩm… Bên cạnh đó, sản phẩm, dịch vụ phải được mô tả chi tiết, điều kiện mua bán phải được thể hiện rõ trên website. Người mua cũng nên cảnh giác trước những lời chào mời, quảng cáo hấp dẫn, những món hàng quá rẻ so với giá thị trường”.
T.V
