Tôi bị mất một chiếc xe máy khi đi hội chợ hồi năm ngoái. Mới đây, cơ quan Công an mời tôi lên làm việc vì đã điều tra làm rõ. Tuy nhiên, xe máy của tôi thì không thu hồi được. Vậy xin hỏi, ai sẽ buộc những đối tượng trộm cắp bồi thường cho tôi? Nếu họ bị kết án tù thì có phải bồi thường không?
Hỏi: Tôi bị mất một chiếc xe máy khi đi hội chợ hồi năm ngoái. Mới đây, cơ quan Công an mời tôi lên làm việc vì đã điều tra làm rõ. Tuy nhiên, xe máy của tôi thì không thu hồi được. Vậy xin hỏi, ai sẽ buộc những đối tượng trộm cắp bồi thường cho tôi? Nếu họ bị kết án tù thì có phải bồi thường không?
Nguyễn Thị Nga (Tân Lập, Nha Trang)
Trả lời: Về nguyên tắc, người nào do lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân, xâm phạm danh dự, uy tín, tài sản của pháp nhân hoặc chủ thể khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường. Vì thế, đối tượng trộm cắp buộc phải bồi thường cho bà theo quy định của Bộ Luật Dân sự.
Hành vi trộm cắp còn bị coi là tội phạm nên người thực hiện hành vi đó sẽ bị xử lý về hình sự. Việc thực hiện trách nhiệm bồi thường có thể diễn ra trong giai đoạn này. Cơ quan điều tra hay Viện Kiểm sát không có quyền buộc họ phải bồi thường về dân sự nhưng nếu đối tượng vi phạm tự nguyện bồi thường trước khi bị xét xử thì cũng được coi là một tình tiết giảm nhẹ.
Trong trường hợp phiên tòa xét xử, sau khi xét xử về mặt hình sự, Tòa án sẽ xem xét yêu cầu bồi thường dân sự và có thể buộc đối tượng vi phạm phải bồi thường theo quy định.
Khi có bản án của Tòa, ngoài việc chấp hành các hình phạt về mặt hình sự, đối tượng bị kết án còn phải có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ dân sự. Nếu họ thực hiện thì đó sẽ là một tình tiết để giảm hình phạt hình sự; còn nếu không thì sau khi chấp hành xong án phạt, họ vẫn tiếp tục phải thi hành án dân sự. Việc thi hành án dân sự được thực hiện theo quy định về Thi hành án dân sự.
Luật gia Minh Hương
