Mô hình trồng cây dược liệu: Kinh tế xanh giàu tiềm năng

Để nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, thời gian qua, nhiều địa phương trong tỉnh đã xây dựng các vùng chuyên canh cây dược liệu, xác định đây là hướng đi mới, mang lại giá trị kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Doanh nghiệp liên kết bao tiêu sản phẩm

Trên những triền đất đỏ ở thôn Hạnh Trí 2 (xã Ninh Sơn), những luống đinh lăng trải dài, xanh mướt. Trước đây, khu vực này chủ yếu trồng mì và mía, hiệu quả kinh tế không cao, lại thường xuyên chịu cảnh "được mùa mất giá, được giá mất mùa". Vài năm gần đây, người dân chuyển sang trồng đinh lăng, hiệu quả kinh tế tăng rõ rệt. Ông Nguyễn Văn Lực (thôn Hạnh Trí 2) cho biết: “Gia đình tôi có 1,5ha đất, trước đây trồng bắp, mì; thu nhập bấp bênh. Từ khi chuyển sang trồng đinh lăng, thu nhập tăng gấp nhiều lần. Cây đinh lăng trồng 2 - 3 năm có thể cho thu hoạch rễ và lá, bán quanh năm. Nhờ đó, kinh tế gia đình tôi đã ổn định và còn tích lũy được vốn để đầu tư mở rộng diện tích". 

Nhân viên Công ty TNHH Bá Ninh (phường Hòa Thắng) vào bầu cây giống xáo tam phân.

Thành công của mô hình trồng cây đinh lăng tại xã Ninh Sơn là nhờ vào sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân. Nông dân được Công ty Cổ phần Thảo dược Liên kết Việt Nam (xã Ninh Sơn) bao tiêu sản phẩm. Ông Nguyễn Đức Khanh - Giám đốc Kinh doanh Công ty Cổ phần Thảo dược Liên kết Việt Nam cho biết: “Chúng tôi đồng hành với nông dân phát triển vùng nguyên liệu đinh lăng theo hướng hữu cơ, đảm bảo nguồn cung ổn định và chất lượng đồng nhất. Việc liên kết sản xuất giúp nông dân ổn định đầu ra, nâng cao giá trị sản phẩm, hình thành chuỗi sản xuất khép kín. Ngoài bao tiêu sản phẩm cho nông dân, công ty đang trồng hơn 200ha đinh lăng, dự kiến sẽ mở rộng diện tích lên 500ha. Sản phẩm đinh lăng của công ty sản xuất đa dạng để đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng, như: Trà túi lọc, cao lỏng, nước uống tăng đề kháng, gối đinh lăng..., tạo thêm giá trị gia tăng cho cả vùng nguyên liệu". 

Ngoài cây đinh lăng, những năm gần đây, cây xáo tam phân phát triển mạnh. Ông Trần Bá Ninh - Giám đốc Công ty TNHH Bá Ninh (phường Hòa Thắng) chia sẻ: "Nắm được giá trị dược chất và sản lượng khan hiếm của cây xáo tam phân, hơn 15 năm qua, tôi đã nghiên cứu, đầu tư khu bảo tồn, khu ươm giống và liên kết với người dân phát triển hơn 100ha cây dược liệu quý này tại vùng đất Hòn Hèo thuộc 2 tổ dân phố Tiên Du 1 và Tiên Du 2 (phường Hòa Thắng). Trong năm 2025, chúng tôi đã ươm 200.000 cây giống, dự kiến tiếp tục liên kết với người dân tại 2 thôn mở rộng diện tích vùng nguyên liệu phục vụ cho sản xuất, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng".

Ông Trần Bá Ninh - Giám đốc Công ty TNHH Bá Ninh (phường Hòa Thắng) chăm sóc cây giống xáo tam phân.

Do sinh trưởng chậm và cần nhiều năm tích lũy hoạt chất, đặc biệt là nhóm saponin nên sản lượng xáo tam phân chỉ đạt 1 - 3 tấn/năm. Tuy nhiên, giá trị kinh tế lại rất lớn. Nhờ đó, hiệu quả kinh tế của cây dược liệu này vượt xa nhiều loại cây trồng truyền thống, giúp người dân có nguồn thu ổn định.

Hướng phát triển nông nghiệp bền vững

Theo y học cổ truyền, đinh lăng có tác dụng bồi bổ khí huyết, tăng cường sức đề kháng; xáo tam phân hỗ trợ gan, mật, thanh nhiệt cơ thể. Nếu được trồng và chế biến đúng chuẩn, các loại dược liệu này có thể thay thế nguồn nhập khẩu và hình thành thương hiệu cho địa phương.

Dây chuyền sản xuất nước đinh lăng của Công ty Cổ phần Thảo dược Liên kết Việt Nam (xã Ninh Sơn).

Tiến sĩ Phan Công Kiên - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển Nông nghiệp Nha Hố (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhận định: “Điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của Khánh Hòa rất phù hợp trồng nhiều loại dược liệu quý, trong đó có cây đinh lăng và xáo tam phân. Đặc biệt, với sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân trong khai thác giá trị các cây dược liệu quý này sẽ giúp các địa phương hình thành chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đây là hướng đi giúp nông dân nâng cao thu nhập, ổn định đời sống, thậm chí làm giàu bền vững".

Với định hướng phát triển đúng đắn, đẩy mạnh liên kết giữa nông dân - doanh nghiệp trong phát triển vùng chuyên canh cây dược liệu không chỉ giúp người dân nhiều địa phương có thu nhập ổn định, doanh nghiệp có nguyên liệu chất lượng cao phục vụ sản xuất, xã hội được tiếp cận các sản phẩm an toàn, mà quan trọng hơn là góp phần thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững của tỉnh.

HỒNG NGUYỆT