Khám phá số phận phương Đông trong "Cuộc thập tự chinh thứ nhất"

Bạn đọc Việt Nam từng biết đến Peter Frankopan qua Những con đường tơ lụa, cuốn sách gây sốt ở hạng mục sách lịch sử vào năm ngoái. Mới đây, độc giả tiếp tục được tái ngộ với ông qua cuốn sách Cuộc thập tự chinh thứ nhất (Phanbook và NXB Đà Nẵng), thông qua bản dịch của Trần Trọng Hải Minh.

Tác giả Peter Frankopan sinh năm 1971 tại Vương Quốc Anh. Ông hiện là giáo sư Lịch sử Toàn cầu tại Đại học Oxford, đồng thời là chuyên gia nghiên cứu cấp cao của Đại học Worcester.

Cuộc thập tự chinh thứ nhất - Tiếng gọi từ phương Đông (tựa gốc: The First Crusade - The Call from the East) chính là một phiên bản từ công trình nghiên cứu cao học của Peter Frankopan, được xuất bản lần đầu vào năm 2011 và được dịch ra nhiều thứ tiếng.

Đây cũng là tiền đề vững chắc để Peter Frankopan xây dựng nên cuốn sách Những con đường tơ lụa, mà cho đến nay vẫn được xem là một trong những tác phẩm có sức ảnh hưởng nhất tại Trung Quốc.

Cuốn sách Cuộc thập tự chinh thứ nhất nhất - Tiếng gọi từ phương Đông của Peter Frankopan

Vào ngày 27 tháng 11 năm 1095, tại một cánh đồng yên bình ở thị trấn Clermont miền Trung nước Pháp, Giáo hoàng Urban II xuất hiện, phát động một cuộc đại chiến hướng đến phương Đông. Và kết thúc là những cuộc tắm máu thảm khốc ở thành Jerusalem và lan ra toàn vùng Tiểu Á với lý tưởng “giải phóng ‘vùng đất Thánh’ khỏi tội ác man rợ của những giống dân ngoại lai”.

Mối quan hệ phức tạp của tam giác quyền lực giữa phương Tây, đế quốc Byzantium và thế giới Hồi giáo được Peter Frankopan trình bày thuyết phục qua câu chuyện về cuộc chiến quy mô và tàn khốc.

Bằng những sử liệu chính xác, dày dặn, Peter Frankopan minh chứng rằng, 70.000 đến 80.000 chiến binh Kitô giáo phương Tây phải vượt hàng ngàn dặm để đến Jerusalem, bị cuốn vào cuộc chiến đầy kịch tính và tàn khốc; thực chất là phản hồi tiếng cầu cứu của Hoàng đế Alexios gửi đến Giáo hoàng Urban II trong bối cảnh đế chế Byzantium lung lay vô phương cứu vãn trước sự lớn mạnh, hung hãn của lực lượng người Thổ Hồi giáo.

Cuộc thập tự chinh thứ nhất (1095-1099) có cội rễ thực sự là những gì xảy ra từ nội tại và xung quanh Constantinople vào cuối thế kỷ XI, giữa Kitô giáo phương Đông và Hồi giáo. “Cuốn sách này sẽ cho thấy cội rễ của cuộc viễn chinh không phải ở phương Tây mà là ở phương Đông”, Peter Frankopan viết.

Tất cả được thể hiện bằng một phương pháp nghiên cứu sử học liên ngành, một nguồn sử liệu phong phú, một lối dẫn dắt, giải mã những lắt léo, nghi vấn lịch sử đầy công phu, sáng rõ và hấp dẫn.

Đặc biệt, từ tác phẩm Cuộc thập tự chinh thứ nhất, độc giả có thể mở rộng liên hệ, giải thích cho căn nguyên cuộc khủng hoảng tại Dải Gaza hiện nay và tìm thấy góc nhìn thú vị về những tác động của cuộc chiến này lên bản đồ thế giới trong quá khứ và hiện tại.

Tác giả John Julius Norwich đến từ Byzantium đánh giá: “Một cuốn sách đáng kinh ngạc, khi kết hợp học thuật với tính tiếp cận đại chúng một cách hoàn hảo. Sự bổ sung quan trọng nhất cho kho tài liệu về Thập tự chinh kể từ thời Steven Runciman”.

Theo Sài Gòn Giải Phóng