Từ nhiều năm nay, Thư viện tỉnh Khánh Hòa đã phối hợp với các đơn vị, địa phương để mở hệ thống trạm sách ở cơ sở. Tuy nhiên, hoạt động của các trạm sách này đã bộc lộ những hạn chế ảnh hưởng đến hiệu quả và mục đích lan tỏa văn hóa đọc đến cộng đồng.
Từ nhiều năm nay, Thư viện tỉnh Khánh Hòa đã phối hợp với các đơn vị, địa phương để mở hệ thống trạm sách ở cơ sở. Tuy nhiên, hoạt động của các trạm sách này đã bộc lộ những hạn chế ảnh hưởng đến hiệu quả và mục đích lan tỏa văn hóa đọc đến cộng đồng.
Mới đây, trong buổi lễ khai trương cơ sở mới của Trung tâm Ngoại ngữ quốc tế Tiên Phong (số 48 Nguyễn Khuyến, phường Cam Linh, TP. Cam Ranh), lãnh đạo Thư viện tỉnh đã trao tặng công trình Thư viện xanh cho trung tâm và đưa nơi đây trở thành một điểm luân chuyển sách về cơ sở của đơn vị. Với hàng trăm đầu sách song ngữ Việt - Anh dành cho lứa tuổi thiếu nhi, nơi đây được kỳ vọng sẽ góp phần giúp cho các em nhỏ có điều kiện tìm hiểu, nâng cao khả năng học ngoại ngữ thông qua những câu chuyện trong sách. “Chúng tôi rất vui khi được Thư viện tỉnh chọn làm điểm đặt trạm sách ở đây. Từ nguồn sách này, chúng tôi sẽ có điều kiện để triển khai thêm những hoạt động ngoại khóa cho học viên ở độ tuổi học sinh. Đây cũng là cơ sở để chúng tôi có thể thành lập câu lạc bộ đọc sách của trung tâm”, bà Lê Thị Bích Dung - Giám đốc Trung tâm Ngoại ngữ quốc tế Tiên Phong cho biết.
Việc mở các trạm đọc sách ở trường học, đồn biên phòng, bưu điện văn hóa xã, trung tâm học tập cộng đồng… được xem là một giải pháp nhằm lan tỏa phong trào đọc sách trong cộng đồng dân cư, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo. Đến nay, hệ thống các trạm sách ở cơ sở của Thư viện tỉnh có 81 điểm. Hàng năm, theo kế hoạch của Thư viện tỉnh, những trạm sách này sẽ được định kỳ luân chuyển đầu sách về để luôn có nguồn sách mới đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, đọc sách của độc giả. Từ năm 2015 đến nay, Thư viện tỉnh đã thực hiện 234 đợt luân chuyển sách với số lượng 176.158 bản sách về các trạm sách ở cơ sở.
|
Tuy nhiên, khi đề cập đến vấn đề hiệu quả hoạt động của các trạm sách này, có chăng chỉ ở các trạm sách được đặt ở trường học, đồn biên phòng, trại giam. Còn đa số các trạm sách ở bưu điện văn hóa xã, trung tâm học tập cộng đồng, câu lạc bộ, tổ dân phố của các địa phương thì tính hiệu quả rất thấp. Nhân sự phụ trách trạm sách đều không có phụ cấp, lại thường xuyên thay đổi nên sách luân chuyển xuống khó quản lý. Cơ sở vật chất của các điểm đặt trạm sách đều xuống cấp, không đáp ứng được yêu cầu không gian đọc sách cần thiết. Chẳng hạn, trạm sách ở phường Cam Phúc Bắc (TP. Cam Ranh) được đặt trong trụ sở UBND phường nên lượng độc giả ít. Còn trạm sách tại 5 bưu điện văn hóa xã ở Cam Hải Tây (huyện Cam Lâm), Khánh Bình, Khánh Hiệp, Sơn Thái (huyện Khánh Vĩnh), Sơn Hiệp (huyện Khánh Sơn) cán bộ bưu điện luôn thay đổi; thời gian mở cửa phục vụ nhu cầu đọc sách báo của người dân rất ít. Một khó khăn khác trong việc luân chuyển sách về các trạm chính là nguồn sách trong kho luân chuyển của Thư viện tỉnh với 76.862 bản. Nhưng đây đa phần là sách cũ, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế tại 81 trạm sách. Vì thế, mỗi lần thực hiện luân chuyển sách, đơn vị lại phải huy động nguồn sách từ các kho phục vụ tại chỗ để phục vụ lưu động ngoài thư viện.
Theo ông Nguyễn Châu Hùng - Giám đốc Thư viện tỉnh, hoạt động của nhiều trạm sách kém hiệu quả đã ảnh hưởng rất nhiều đến mục tiêu phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng. Hiện tại, có rất nhiều trạm sách chỉ hoạt động cầm chừng. Để khắc phục vấn đề này, Thư viện tỉnh đã thực hiện giải pháp tình thế đó là luân chuyển sách đến những địa chỉ mới là các trường học. Bên cạnh đó, đơn vị cũng trực tiếp tổ chức những ngày phục vụ đọc sách lưu động kết hợp giới thiệu trưng bày sách chuyên đề tại các địa phương. Còn về lâu dài, đơn vị đang tiến hành rà soát, đánh giá cụ thể hoạt động của từng trạm sách để quyết định tiếp tục duy trì hoạt động hay không. Và để các trạm sách hoạt động được hiệu quả lâu dài, đơn vị cũng sẽ có những đề xuất, kiến nghị cụ thể nhằm có sự đầu tư về cơ sở vật chất, con người và cách thức hoạt động. Cùng với đó, sẽ nâng chất lượng hoạt động của hệ thống thư viện cấp huyện; phát triển các phòng đọc sách cơ sở để làm tiền đề xây dựng thư viện cấp xã ở các địa phương. Trong đó, dành nhiều sự quan tâm xây dựng và phát triển các phòng đọc sách ở các xã nông thôn mới và các vùng khó khăn trên địa bàn tỉnh.
Thời gian tới, cơ cấu lại hệ thống các trạm sách là một nhiệm vụ trọng tâm của Thư viện tỉnh để hoạt động được hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu tìm hiểu, đọc sách ngày càng đa dạng của các đối tượng độc giả.
Giang Đình
