Tình trạng không ít lao động người nước ngoài vào Khánh Hòa làm việc mà không cần xin cấp giấy phép đã làm nảy sinh nhiều vấn đề bất cập.
Tình trạng không ít lao động người nước ngoài vào Khánh Hòa làm việc mà không cần xin cấp giấy phép đã làm nảy sinh nhiều vấn đề bất cập.
Nhiều bất cập
Hiện nay, lao động người nước ngoài muốn làm việc tại Việt Nam phải được cơ quan chức năng cấp 1 trong 3 loại giấy phép, đó là: cấp mới, cấp lại và không thuộc diện cấp giấy phép lao động (phải là thành viên góp vốn của doanh nghiệp - DN). Đối với loại cấp mới và cấp lại thì thủ tục phải theo đúng trình tự thẩm định, phức tạp và tốn chi phí khoảng 30 triệu đồng cho một giấy phép. Còn đối với loại không thuộc diện cấp giấy phép lao động thì thủ tục khá đơn giản, chỉ cần có hộ chiếu và giấy chứng nhận là thành viên tham gia góp vốn.
Nhà hàng của Công ty TNHH Shree Yashoda Investments - nơi có 3 người Ấn Độ làm việc là thành viên góp vốn |
Ông Mai Xuân Trí, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, chính vì thủ tục dễ dàng, đơn giản và không mất chi phí nên nhiều người nước ngoài đã né tránh việc xin cấp mới hoặc cấp lại giấy phép lao động bằng cách tham gia góp vốn để được xác nhận là lao động người nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép. Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp không quy định mức góp vốn nên nhiều người nước ngoài đã tham gia góp vốn vào DN chỉ từ 1 triệu đồng trở lên. Và khi đã trở thành thành viên góp vốn thì đương nhiên họ không thuộc diện cấp giấy phép lao động. “Chính vì họ thực hiện theo đúng quy định nên chúng tôi không có cơ sở để bắt họ phải xin cấp giấy phép lao động. Mới đây, qua kiểm tra, chúng tôi phát hiện tại Công ty TNHH Shree Yashoda Investments (phường Lộc Thọ, TP. Nha Trang) có 3 người Ấn Độ đang làm việc. Cả 3 người này đều là thành viên góp vốn của công ty với mức góp chỉ 3 triệu đồng/người”, ông Trí cho hay.
Theo thống kê của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, nếu như năm 2015, toàn tỉnh chỉ có 26 lao động người nước ngoài xác nhận không thuộc diện cấp giấy phép lao động thì năm 2016 tăng lên 166 người và từ đầu năm 2017 đến nay đã có 144 người. Những lao động này là người Nga, Ukraina, Ấn Độ, Trung Quốc, đa số làm việc trong các lĩnh vực: nhà hàng, khách sạn, lữ hành, du lịch, cửa hàng buôn bán sản phẩm… Tình trạng người nước ngoài vào tỉnh làm việc và lách luật bằng cách tham gia góp vốn đang có chiều hướng gia tăng mạnh và ngày càng diễn biến phức tạp.
Lao động người nước ngoài bán hàng nông sản khô tại một cửa hàng trên đường Nguyễn Thiện Thuật |
Bên cạnh đó, phần lớn người nước ngoài có tên trong sổ đăng ký của DN với tư cách là thành viên góp vốn nhưng vẫn ở lại Khánh Hòa làm việc cho công ty khác hoặc làm việc cho chính công ty mình tham gia góp vốn. Điều đáng nói, những vị trí công việc mà họ đang làm đa phần người Việt Nam đều có thể đảm nhận được. Trong khi theo pháp luật hiện hành, người nước ngoài tham gia làm việc tại Việt Nam phải có trình độ từ cao đẳng trở lên và làm những công việc mà người Việt Nam không thể đảm nhận được. Điều này dẫn đến thực trạng lao động Việt Nam tại Khánh Hòa bị mất đi cơ hội việc làm.
Cần quản lý chặt chẽ
| UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương thực hiện tốt những nội dung như: thẩm định chặt chẽ hồ sơ của các DN có người nước ngoài tham gia góp vốn; tăng cường công tác hậu kiểm giữa các cơ quan liên ngành sau khi cấp giấy chứng nhận DN có người lao động nước ngoài tham gia góp vốn nhằm góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý người lao động nước ngoài đang làm việc trên địa bàn tỉnh; thường xuyên thanh tra, kiểm tra DN đang sử dụng lao động người nước ngoài… |
Theo lãnh đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, thực trạng này đã tạo sự mất công bằng giữa người được cấp giấy phép với người không cấp giấy phép. Đã có không ít lao động người nước ngoài, DN đến cơ quan chức năng phản ánh, so bì sự không công bằng này. Bên cạnh đó, tình trạng này còn tạo nhiều biến tướng, khó quản lý; đặc biệt sẽ tạo ra tiền lệ xấu, về sau sẽ có nhiều lao động người nước ngoài, DN trên địa bàn tỉnh tìm cách lách luật để đưa người nước ngoài vào Việt Nam làm việc mà không có sự ràng buộc nào.
Ông Mai Xuân Trí cho biết, với những bất cập đó, UBND tỉnh và các ngành chức năng cần sớm đưa ra những giải pháp cụ thể để quản lý chặt chẽ hơn lao động người ngoài vào tỉnh làm việc. Tuy nhiên, để làm được điều này, UBND tỉnh cần kiến nghị với Trung ương sớm điều chỉnh Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp theo hướng quy định cụ thể thời gian cho từng mức góp vốn. Cương quyết không cấp giấy chứng nhận góp vốn cho người nước ngoài vào tỉnh bằng con đường du lịch rồi ở lại làm việc; tăng cường hậu kiểm khi đã cấp giấy chứng nhận góp vốn cho người nước ngoài. Bên cạnh đó, các ngành chức năng cần thẩm định kỹ hơn về vị trí việc làm khi người lao động xin xác nhận không cấp giấy phép nhằm đảm bảo quyền lợi việc làm cho người lao động địa phương. Ngoài ra, các địa phương cần tăng cường phối hợp với các ngành chức năng để quản lý chặt chẽ hơn khi người nước ngoài đăng ký tạm trú, tạm vắng…
VĂN GIANG
