10:12, 29/12/2017

Đời chèo - Nghệ sĩ Nhân dân Quốc Anh

Như thông lệ, cứ gần tới Tết Nguyên đán, các nhà sản xuất đĩa đều phải mời cho được cặp bài trùng lừng danh: Xuân Hinh và Quốc Anh. Nếu Xuân Hinh thường đi đơn lẻ thì Quốc Anh lại hòa nhập với làng hài. Nếu như Xuân Hinh được coi là ông hoàng "chân đất" của làng chèo Bắc thì Quốc Anh là "hoàng tử… làng"! Và tới giờ này, anh đã đạt tới đỉnh cao sự nghiệp của mình: Nghệ sĩ Nhân dân - Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội.

Như thông lệ, cứ gần tới Tết Nguyên đán, các nhà sản xuất đĩa đều phải mời cho được cặp bài trùng lừng danh: Xuân Hinh và Quốc Anh. Nếu Xuân Hinh thường đi đơn lẻ thì Quốc Anh lại hòa nhập với làng hài. Nếu như Xuân Hinh được coi là ông hoàng “chân đất” của làng chèo Bắc thì Quốc Anh là “hoàng tử… làng”! Và tới giờ này, anh đã đạt tới đỉnh cao sự nghiệp của mình: Nghệ sĩ Nhân dân - Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội.

 


20 năm gần đây, trong số các nghệ sĩ biểu diễn chèo, Quốc Anh là gương mặt nổi bật: dáng cao ráo, mặt sáng, chất giọng trầm ấm. Với Nhà hát Chèo Hà Nội thì Quốc Anh nổi tiếng không thua gì NSND Quốc Chiêm đóng vai hoàng tử Pơ Liêm trong vở Nàng Sita một thời. Khi Quốc Chiêm chuyển sang quản lý Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội thì chính Quốc Anh là người thế chân. Quốc Anh kể lại cuộc đời mình từ thuở hàn vi gian khó và cả sự việc “động trời của sự bột phát” tới mức chàng diễn viên trẻ tài năng phải rời Nhà hát Chèo Việt Nam ra phố thì chính Quốc Chiêm, Thúy Mùi - những nghệ sĩ tài năng, nổi tiếng của nhà hát thủ đô đã dang tay đón về! Cùng với mối ân tình to lớn đó là công lao của đạo diễn - NSND Doãn Hoàng Giang dám “ngược đời” đưa anh hề chèo vào nhân vật chính kịch. Chuyện là trong vở kịch “Oan khuất một thời”, đạo diễn Doãn Hoàng Giang đã mời “lý trưởng” Quốc Anh đóng nhân vật Nguyễn Trãi! Nhận lời, nhưng ngẫm lại anh thấy… toát mồ hôi. Suốt mấy tháng trời, anh phải theo vị đạo diễn này để học. Anh từ bỏ tất cả những thói quen diễn hài: nhăng nhố, tí tởn, khệnh khạng để vào vai Nguyễn Trãi rạng ngời, thanh cao. Khi vở diễn được công diễn, nhiều nghệ sĩ, nhà phê bình ngỡ ngàng khi được gặp một Nguyễn Trãi - Quốc Anh tuyệt vời từ tạo hình tới phong cách diễn. Có người nói Quốc Anh - Nguyễn Trãi là nhân vật đẹp nhất về Ức Trai trong làng chèo từ xưa tới nay. Đây cũng là vai diễn để đời của Quốc Anh, mang lại cho anh huy chương vàng chính kịch trong Liên hoan chèo toàn quốc. Thêm một vai  khác cũng được giới nghệ thuật đánh giá cao đó là vở “Quan lớn về làng” do đạo diễn Doãn Hoàng Giang dựng, đem lại cho anh thêm huy chương vàng quốc gia. Tính đến nay, anh có hơn chục bộ huy chương vàng về kịch chèo.


Từ một chàng trai mê chèo tỉnh Thanh Hóa, ra Hà Nội học ở trường Sân khấu, ra đời gặp cú sốc phải rời bỏ “thiên đường chèo” - Nhà hát Chèo Việt Nam, nhưng nhờ tài năng, được tình yêu thương mến tài mà Quốc Anh tiếp tục làm nghề chèo. Còn việc tại sao anh lại nổi tiếng với những vai hề, chủ yếu là quan lại phong kiến: quan huyện, lý trưởng, xã trưởng hay những gã nông dân tha hóa, thì đó chính là nhờ ông nhạc nổi tiếng - vua hề Mạnh Tuấn. Ông thầy này đã có 3 học trò rất tuyệt: Xuân Hinh, Quốc Trượng và Quốc Anh. Nếu như Xuân Hình sinh ra để làm hề thì Quốc Anh lại hoàn toàn khác. Nhưng chính bố vợ của ông đã chỉ ra cái mũi cao khi diễn thành như mỏ diều hâu, mắt sáng long lanh híp lại thành tên đểu và cái miệng thì có thể nhành tới mang tai! Thế là Quốc Anh chuyên trị hề chèo và thành công!


Trong cuộc đời của mình, tuy gặp nhiều đắng cay tưởng như tột đỉnh nhưng nhờ có nghị lực công với tài năng thiên bẩm, cùng tấm lòng bao dung, yêu thương của bạn bè, đồng nghiệp mà Quốc Anh đã đứng dậy và cho đến hôm nay anh đã mãn nguyện với sự nghiệp của mình: ông hoàng của làng chèo thủ đô. Với mọi người và đặc biệt công chúng cứ dịp Tết đến xuân về, Quốc Anh lại “ tí tởn” đem lại tiếng cười đậm chất quê thông qua các phim hài đặc sắc.


Dương Trang Hương