10:08, 04/08/2016

Quy trình và trách nhiệm

Gần đây, cụm từ "đúng quy trình" bỗng nhiên trở thành một từ khóa nóng bỏng. Vào mạng gõ cụm từ này, chỉ trong vòng 0,39 giây cho ta gần 1,9 triệu kết quả (!)

Gần đây, cụm từ “đúng quy trình” bỗng nhiên trở thành một từ khóa nóng bỏng. Vào mạng gõ cụm từ này, chỉ trong vòng 0,39 giây cho ta gần 1,9 triệu kết quả (!)


Nguyên nghĩa của từ “quy trình” chỉ là ghép từ 2 từ: Quy là quy định, trình là trình tự, có nghĩa là trình tự thực hiện các quy định mang tính chất bắt buộc để đạt mục đích nào đó. Đơn giản vậy mà sao bỗng nhiên “đúng quy trình” lại trở nên “nóng” trên báo chí như vậy?


Không hiểu sao, thời gian gần đây khi báo chí đưa tin về hàng loạt những chuyện động trời trong xã hội: việc bổ nhiệm con các quan chức với tốc độ chóng mặt; việc tặng huân chương, thậm chí là danh hiệu cao quý


Anh hùng lao động cho doanh nghiệp mà hôm sau lại công bố doanh nghiệp lỗ cả ngàn tỷ; việc thẩm định đánh giá tác động môi trường cho những doanh nghiệp tàn phá môi trường, việc bác sĩ mổ nhầm... Tất cả đều được những người có trách nhiệm giải thích: đã làm theo đúng quy trình (!)


Mới đây nhất, trong vụ tự bốc cả trăm ngôi mộ ở Hòn Rớ 2 (Nha Trang) để lấy đất cho dự án xây biệt thự sinh thái khiến bao nhiêu người phẫn nộ, ông chủ tịch UBND xã Phước Đồng cũng giải thích: Tất cả việc cất bốc đã thực hiện theo đúng quy trình, từ việc thông báo niêm yết công khai tại xã, đến thông báo trên đài truyền thanh của xã...


Điều gì đã khiến cho việc làm theo đúng quy trình, nhưng hậu quả thì lại vô cùng tai hại?


Quy trình do con người đặt ra, người ta hoàn toàn có thể lợi dụng “quy trình” chặt chẽ này để đạt mục đích riêng. Người ta hoàn toàn có thể vận dụng những điều gượng ép, nhưng sẽ đi theo từng bước quy trình để cho ra kết quả như mong muốn. Vấn đề là trong quá trình thực hiện quy trình ấy, người có trách nhiệm thực thi với lương tâm đến đâu.


Chữ lương tâm ở đây được hiểu theo nghĩa rất rộng. Có thể là lương tâm, đạo đức nghề nghiệp, có thể là lương tâm trước trách nhiệm xã hội. Con người đâu phải cái máy mà khi đã lập trình, cứ thế chạy theo “quy trình” đã cài đặt sẵn?


Thôi, những vụ việc ở ngoài kia xin không dám lạm bàn. Quay trở lại vụ lùm xùm khi cất bốc mộ ở Hòn Rớ 2 kia. Đúng là cả phía lãnh đạo xã, cả chủ đầu tư đã làm theo quy trình, nhưng nếu có chút trách nhiệm, khi thấy thông báo cả mấy tháng mà không có ai đến liên hệ, ít ra cũng tìm cách gặp một vài hộ để xem nguyện vọng của họ ra sao để tiến hành. Nếu vậy, sự việc đâu đã rối bời như thế này?


Còn nhiều việc khác xảy ra trong tỉnh, chắc chắn khi được hỏi về trách nhiệm của những người thực hiện, sẽ nhận được câu khẳng định: Đã làm đúng quy trình.


Mới hay, để quy trình vận hành chặt chẽ theo đúng nghĩa, đòi hỏi những người thực thi đừng quên chữ trách nhiệm và lương tâm.


THỦY NGÂN